Gezamenlijke uitgave van de tijdschriften ANNO 1961/Met Stoom gewijd aan de Zaanse scheepvaart ter gelegenheid van Sail 2000.
Miljoenen mensen hebben de vorige Sail Amsterdam bezocht. Dat vraagt om een verklaring.
Het Human genoom project heeft nog geen gen aangetoond dat de liefde voor bootjes regelt. Niet voor windjammers en niet voor stoomboten. Iemand die ooit een Sail evenement heeft meegemaakt, zal hier vreemd van opkijken. Er is altijd een speciale sfeer bij zo'n evenement Er is een soort 'Wij-onder-elkaar-gevoel'. Als het niet in de genen zit, dan zal het de gezamenlijke historie zijn. Noord Holland is als het ware een eiland tussen Noordzee en IJsselmeer. In de Middeleeuwen was het een verzameling veeneilanden die zelf bijna dreven. Langzaam verdween deze geografische gesteldheid. Water en varen zijn vele eeuwen de dagelijkse realiteit van alle Noord-Hollanders geweest. De hele gebouwde omgeving getuigt er voor een groot deel nog van. De sluizen, de bruggen, de pakhuizen en huizen met exotische namen als 'De Groenlandsche visserij' en 'Zeemanslust'. Pas de aanleg van de autotunnels maakte dat in de Zaanstreek de nadruk meer kwam te liggen op de verbindingen met de rest van de wereld over de weg.
Sail heeft dezelfde functie gekregen als de Middeleeuwse kermis: volksvermaak, ontmoetingsplaats, markt en ook een beetje carnaval. Het Middeleeuwse carnaval was het feest van de omkering van het dagelijkse leven waarbij alles op zijn kop werd gezet. Dat gebeurt met Sail ook. Ons dagelijks leven wordt beheerst door efficiency, werkdruk, snelheid en computers. Sail is de dromerige traagheid van de windjammers, de verouderde en vervuilende techniek van de stoomboten, de met trots onderhouden oude binnenvaartschepen en uitbundig versierde vaartuigen.
Kortom alles wat ons moderne dagelijks leven niet is of heeft.
De medewerkers aan dit Sail nummer hebben wel een genmutatie zodat bij hen de liefde voor schepen erfelijk is bepaald. We voelen die drang om eens in de vijf jaar uitvoerig over de maritieme geschiedenis van de Zaanstreek te schrijven. Sail Amsterdam is dan een goed excuus. En met onze afwijking vallen we dan niet op tussen de drommen mensen die langs het Noordzeekanaal naar de Parade of Sail kijken of de duizenden die over de kades in Amsterdam langs de windjammers slenteren. En wij schrijven natuurlijk ook tijdens Sail Amsterdam 2000 over de Zaanse maritieme geschiedenis omdat de Zaanstreek steeds meer bij Sail is betrokken geraakt.
De maritieme historie van de Zaanstreek is erg rijk. Er zijn hoogtepunten en dieptepunten. Successen en mislukkingen. Dit nummer gaat uitvoerig in op de liefde voor schepen: shipspotters die schepen tekenen en fotograferen, eigenaars van klassieke vaartuigen en voorstellen voor een museumhaven in de Voorzaan. Mislukkingen zijn er ook: Daam Schijf en Piet Visser. In onze veramerikaanste levensvisie vinden wij mislukkingen nu niet erg meer. Maar vroeger werd men na een mislukking met hoon en spot overladen. Maar ook van mislukkingen kun je leren.
En successen natuurlijk: de aanleg van het Noordzeekanaal, het eerste ijzeren schip op de Zaan, de Mercurius en dit jaar het in de vaart komen van het droomschip Zaandam. Ook handel en nijverheid komt aan bod met het cacaotransport over de Zaan. We hadden nog veel meer onderwerpen gehad waarover we konden schrijven maar daar moeten u en wij weer vijf jaar mee wachten tot Sail Amsterdam 2005.
Jur Kingma
Met medewerking van het IJmuider Zee- en Havenmuseum 'De Visserijschool'. Het model 'De Zaanstroom' is beschikbaar gesteld door Albert Boes.
foto: Peter Marcuse
|
Inhoud
|
| --------------- |
|
|