Mooi Zaans

Mooi Zaans

Uitgave door Somass Bouwbedrijf - Zaandijk
Oktober 2003
ISBN 90-9017442-7

Het rijk geïllustreerde boek 'Mooi Zaans' is uitgegeven ter gelegenheid van het 25 jarig bestaan van Somass Bouwbedrijf. In die 25 jaar is het bedrijf getransformeerd van een traditioneel bouwbedrijf naar een bedrijf dat zich voornamelijk ging bezighouden met het ambachtelijke timmerwerk, het restaureren en het historisch nabouwen van Zaanse huizen.

Dit boek geeft een zeer gedetailleerd overzicht van de prestaties van het bedrijf. Foto's met beschrijvingen van alle door het bedrijf gebouwde of verbouwde panden staan op een zodanige volgorde in het boek dat er een zeer informatieve (fiets)route is ontstaan. Het boek bevat verder een beknopt overzicht van de diverse bouwstijlen van de Zaanse huizen, de gebruikte materialen en technieken en vaak wordt de historische achtergrond van het pand beschreven.

De beschrijving van 'Het Heerenhuis', het voormalige polder- en veerhuis uit de 18e eeuw aan de Starnmeerdijk te Spijkerboor wordt aangevuld met een korte beschrijving van de buurtschap Spijkerboor en de historie van het pand. Verder wordt bij deze beschrijving een toelichting gegeven op een vakterm uit de historische huizenbouw; Een 'attiek' is een zuiver versieringselement van de voor- of zijgevel. Het bestaat uit een staand vlak, meestal versierd met pilasters of balusters, en werd op de kroonlijst van een gebouw geplaatst om het dak aan het oog te onttrekken.

Een aantal beschrijvingen bevat tevens een interview met de toekomstige gebruikers of bewoners van de te bouwen of restaureren panden. Paul en Marjon Graas zochten een geschikt pand om de schoenmakerij van Paul's vader voort te zetten. Ze vonden dat pand op Zaanweg 73 te Wormerveer. Het pand met z'n karakteristieke voorgevel werd in overleg met de nieuwe bewoners van onder tot boven en van achter naar voren gerestaureerd. Inmiddels is de schoenmakerij uitgebreid met een tassen en schoenen winkel. Het pand is verheven tot provinciaal monument.

Braakdijk Zaandam
Braakdijk 2
Zaandam

Verassingen die zich voordoen bij restauratie projecten worden vol trots vermeld. Tijdens de restauratie van het voormalige raadhuis in Wormer kwamen twee bijzondere tegeltableaus te voorschijn. De nieuwe eigenaar D.P. Zwart zou het pand aanvankelijk eenvoudig verbouwen tot woonhuis. Dat liep echter anders. Het werd een volledige restauratie. De ingrijpende restauratie van de beide tegeltableaus door een gespecialiseerd bedrijf zullen daar wel aan hebben bijgedragen.

Het boek beperkt zich niet tot reeds gerealiseerde projecten. Somass heeft in een recent verleden een plan gepresenteerd voor de inrichting van een 'karakteristiek Zaans buurtje' op een braakliggende landtong aan de Engewormer Ringdijk nabij de Bartelsluis in Wormer. Onderdeel van dit plan is o.a. een 'pakhuis reservaat' waarbij nu nog bestaande en bedreigde pakhuizen en reeds ontmantelde, en bij Somass in opslag liggende pakhuizen kunnen worden ingericht en voor hergebruik geschikt gemaakt. Onderdeel van dat plan is tevens het weer openen van de gedempte Bartelsluis.

Somass presenteert zich in dit boek duidelijk als modern ondernemer in een traditionele bouw. Het bedrijf overlegt met z'n toekomstige klanten over de bouw en herinrichting en zorgt voor de benodigde vergunningen. Verder onderzoekt Somass de commerciële exploitatie van eventuele nieuwe projecten en helpt bij het invullen van die exploitatie.

De fraaie foto's van Jeroen Breeuwer, het journalistieke werk van Peter Roggeveen en de bijzondere lay-out van Edwin Winkelaar maken dit boek een 'must' voor iedereen met interesse voor de Zaanse houtbouwkunde. De pure liefde voor het ambachtelijk vakwerk van Gé Sombroek en Gerrit van Assema straalt aan alle kanten van het boek af. De suggestie van de fietsroute met dit boek als leidraad is zeker het overwegen waard.

Door: Cees Kingma

Bartelsluisbuurt

Een artist impession van het voorgestelde karakteristieke Zaanse buurtje aan de Engewormer Ringdijk nabij de Bartelsluis