Woningbouwvereniging Wormer

90 jaar Woningbouwverenging Wormer

van bouwvereeniging tot woningstichting

Uitgave Woningstichting Wormer (2003)

De geschiedenis van de volkshuisvesting in Nederland hangt nauw samen met verstedelijking en industrialisatie. De snelle groei door de tweede industrialisatie van de Zaanstreek na 1870 leidde tot een groot tekort aan betaalbare en fatsoenlijke woningen. De nationale overheid erkende het huisvestingsprobleem en heeft in het begin van de 20e eeuw een beleid ontwikkeld om lokale initiatieven te ondersteunen.
In Wormer was het burgemeester D.Kooiman die de schrijnende toestanden in de behuizing van de arbeiders aan de orde stelde. Op 23 februari 1912 werd de Bouwvereeniging Wormer opgericht. Burgemeester Kooiman, die ook gemeentesecretaris en ambtenaar van de burgerlijke stand was, werd voorzitter van deze vereniging. Eind 1912 werden de eerste woningen gebouwd op een terrein dat 'de Helling' heette. Dit werden 29 woningen aan een straat die de naam Eendrachtstraat kreeg. Aan de Sluisstraat in Knollendam kwamen ook 9 woningen. Een paar jaar later zou ook de Knollendammerstraat volgen met 48 woningen.

Het chronologische verhaal in het boekje wordt steeds onderbroken door mini-interviews met mensen die bij het wel en wee van de woningbouwvereniging zijn betrokken zoals bewoners, medewerkers van de woningbouwvereniging en bestuurders.

Na de Tweede Wereldoorlog is het tekort aan woonruimte nog nijpender. Er begint dan een groot bouwprogramma met o.a bejaardenwoningen aan het Torenplein, 2 winkelwoonhuizen en op alle mogelijke plaatsen kleine rijtjes woningen. In 1951 werd begonnen met de aanleg van nieuwe straten als de Robstraat de Mooriaanstraat en Witte Duifstraat en er ontstond een echte nieuwe wijk. In 1956 verrezen hier de eerste flats aan de Spatterstraat.Tussen de Dorpsstraat en het Zwet ontstond in de jaren zestig de wijk Plaszoom met de eerste echte hoogbouw in Wormer aan de Koningsvarenstraat.

Het tweede deel van het boekje is gewijd aan de schaalvergroting en professionalisering van de woningbouwverenging. Samenwerking met Saenwonen maakte het mogelijk het grote appartementsgebouw langs de Zaan te bouwen. In verband met de toenemende vergrijzing wordt nu ook samengewerkt met Zorgcentrum 'Torenerf'.

Het boekje laat zich lezen als een illustratie van het volkshuisvestingbeleid in Nederland maar ook als een kleine sociale geschiedenis van Wormer. Door de sociale woningbouw is het dorp in een halve eeuw onherkenbaar veranderd.

Wormer, Eendrachtstraat Wormer, Eendrachtstraat Dorpsstraat, Oostknollendam
De Eendrachtstraat in 1933 De Eendrachtstraat in 1979 na een
tussentijdse 'instandhoudingsbeurt'
Dorpsstraat 32 t/m 54
Oostknollendam
Wormer, Rietvinkkade Wormer, De Gouden Leeuw Wormer, Schansstraat
De Rietvinkkade gebouwd in 1959.
De straat is vernoemd naar een molen.
Woningdecoratie doet z’n intrede.
De Gouden Leeuw.
Gebouwd na de sloop in 1981 op het terrein van de fabriek van Van Gelder Papier.
De straat is vernoemd naar een walvisvaarder. Speelse objecten versieren nu een gehele woonwijk.
Wormer, Schansstraat

De teksten van de redactiecommissie zijn bewerkt door Jos Moerkamp. De illustraties hebben een hoog nostalgiegehalte. Het boekje zal niet alleen veel (oud) Wormers aanspreken maar is bovendien interessant voor een ieder die is geïnteresseerd in de geschiedenis van sociale woningbouw in Nederland.

Jur Kingma
29-11-2003.