EXPOSITIE "OVER ZEE" VAN FRED BOOM

IN HET MOLENMUSEUM IN KOOG A/D ZAAN

Zijn hele leven is de Zaandammer Fred Boom, geboren in 1938, gefascineerd door schepen en de zee. Op de lagere school begon hij al met het tekenen en schilderen van vooral zeegaande schepen. Op zaterdag 9 oktober 2004 werd zijn overzichttentoonstelling 'Over Zee' in het Molenmuseum, Museumlaan 18, 1541 LP Koog aan de Zaan (tel. 075-6288968) geopend. En daarbij werd ook het gelijknamige boek met ruim honderd reproducties van zijn schilderijen ten doop gehouden Deze schilderijen ademen een maritiem-nostalgische sfeer. Ze vormen tezamen een beeld van de hoogtijdagen van onze maritieme geschiedenis in de 20e eeuw.

Door Albert Boes

De zee speelt een belangrijke rol bij Fred, evenals bij zijn broers. Zijn grootvader voer op de veerdienst Enkhuizen-Stavoren toen de Zuiderzee nog bestond en de andere was scheepsbouwer. Uiteraard schilderde Fred met respect het ss. 'R van Hasselt', waarop zijn grootvader Fedde Jelles Boom van 1927 tot 1938 als kapitein voer. Na zijn eerste zoutwater-ervaringen behaalde Fred Boom zijn GHV-diploma's scheepswerktuigkunde. Vervolgens ging hij varen bij de KNSM: “Ik ben geboren aan de Machinistenstraat (!) in Koog a/d Zaan, dus dat kon niet missen”.
In 1970 zei hij de zee vaarwel om vervolgens aan het werk te gaan bij Crok & Laan in Wormerveer. In 1998 nam Fred daar afscheid als chef technische dienst, zodat hij zich helemaal kon wijden aan het schilderen van schepen.

Wat betreft het schilderen is Fred autodidact: “Ik heb alleen een blauwe maandag in mijn lagere schooltijd op een tekenclubje gezeten bij 'Ons Huis' in Koog a/d Zaan. Dat werd geleid door de eertijds bekende drogist Barend Sibie, maar die beperkte zich tot het schilderen van molens. Ik had daar niet zoveel mee. Opmerkelijk is dat mijn schilderijen uiteindelijk in het Molenmuseum terecht zijn komen!” Ondanks het feit dat Fred geen reguliere kunstschildersopleiding heeft gevolgd, is hij met name in maritieme kringen een zeer gerespecteerde zeeschilder. Niet voor niets is hij kunstredacteur van het maritieme maandblad “De Blauwe Wimpel”. In het Molenmuseum zijn zo'n 80 schilderijen geëxposeerd, waarvan een 15-tal met een Zaans karakter. Zoals Fred het uitdrukte tijdens zijn openingswoord: “Met tranen in de ogen van de Nederlandse, Belgische en Duitse eigenaars is een deel van de geëxposeerde werken afgestaan gedurende de anderhalve maand durende expositie, het andere deel is te koop”.

In aanwezigheid van ver over de honderd aanwezigen, memoreerde Rick Boom (zoon van Fred) in zijn openingsspeech dat Fred als jongen al langs de Houthaven zwierf. Daar lagen soms ook schepen die Zaandam als thuishaven hadden, zoals het drie-eilanden stoomschip 'Wilpo'. Speciaal voor deze tentoonstelling vervaardigde Fred een schilderij van de houtcoaster 'Noordborg', afgemeerd langs de Zaandamse Prins Hendrikkade om daar hout te lossen. Die coaster ligt nu nog te verkommeren in de Zaandamse Isaac Baarthaven. Plannen zijn echter in voorbereiding om deze coaster te restaureren, waarna deze het middelpunt zal worden van een nog te realiseren Zaanse Historische Haven. De Vereniging Zaans Erfgoed stelde hiervoor onlangs ruim 17.000 euro beschikbaar als startsubsidie.

De door Fred Boom geschilderde 399 brt metende coaster 'Noordborg' van de Delfzijlse rederij Wagenborg (die nog altijd een kantoor heeft in Zaandam) met een flinke deklading, om 180 std. hout voor de Houthandel Van Wessem te lossen, afgemeerd langs de Zaandamse Prins Hendrikkade op 19 mei 1964.

Fred Boom opende de expositie door een lap weg te trekken dat over een nog geheel leeg doek op een schildersezel hing. Vervolgens hanteerde hij virtuoos het penseel door op dit doek de eerste streken te zetten voor een zeegezicht. Op de zondagen tijdens de tentoonstelling zal hij dit schilderij voltooien. Kleindochter Iris assisteerde Fred bij deze openingshandelingen om onder het schilderij-in-wording het bordje 'nat' te hangen.

Onderdeel van de opening van de expositie vormde ook de presentatie van het boek 'Over Zee'. Fred overhandigde het eerste exemplaar daarvan aan zijn hoog bejaarde moeder en het tweede exemplaar aan Henk J. Poelenjee. Deze verzorgde als voorzitter van het Koninklijk College Zeemanshoop het voorwoord in het boek.

Naast 'Zaanse schepen' zijn ook schepen vertegenwoordigd (in zowel het Molenmuseum, als in het boek) die voeren voor onder andere de KNSM, Holland-Amerika Lijn en de Stoomvaartmaatschappij Nederland, alsmede van de Verenigde Nederlandse Scheepvaartmaatschappij en de Maatschappij Houtvaart. Schepen van deze laatste twee rederijen bezochten ook de Zaandamse havens. Fred schilderde ze, zoals ze daar lagen afgemeerd.

Het 96 pagina's tellende boek op A-4 formaat (gebonden, full colour), dat een winkelprijs heeft van Eur 29,90, is uitgegeven onder ISBN 90-804797-8-0 door Auk Boom Producties in Wormerveer (ja, juist de broer van......). De expositie is geopend tot 21 november 2004 (dinsdag t/m vrijdag van 11.00-17.00 uur ; op zaterdag en zondag van 13.00-17.00 uur).

Een drietal door Fred Boom geschilderde klassieke stoomvrachtschepen beladen met hout, afgemeerd langs de Havenstraat in Zaandam in juli 1956. In die maand lagen niet minder dan 11 houtschepen in de Zaandamse havens; een naoorlogs record!