Het beschreven gebied wordt omsloten door Meiderich (met het Landschaftspark Duisburg Nord) in het noorden en de Duisburg Altstadt (met de Innenhafen) in het zuiden. Centraal in dit gebied liggen de havens van Ruhrort, eens de grootste binnenhaven van de wereld. Dwars door het gebied loopt het Rhein Herne Kanaal.

Detail uit ’Fahrrad-Stadtplan Duisburg’ uitgegeven door de Allgemeiner Deutscher Fahrrad-Club ADFC en Kommunalverband Ruhrgebiet. U kunt de kaart vergroten door deze aan te klikken.

Tijdens de economische ontwikkeling van de mijnbouw, hoogovens en staalfabrieken in het Ruhrgebied speelden rivieren en kanalen een belangrijke rol als transportweg voor steenkool, ijzererts en andere grondstoffen. In 1780 werd de Ruhr gekanaliseerd en in 1840 de Lippe. Deze riviertjes liepen oost-west door het gebied en hadden slechts een beperkte capaciteit. Bovendien waren ze sterk afhankelijk van de aanvoer van water om voldoende diepgang voor het scheepvaartverkeer te kunnen bereiken.
De eerste omvangrijke kanalenaanleg kwam echter pas in 1892 met de aanleg van Dortmund Ems Kanal, waarbij het oostelijke Ruhrgebied een verbinding met de Noordzee kreeg. In 1914 volgde de opening van Rhein Herne Kanal.

Vanaf het midden van de negentiende eeuw werden de spoorwegen een steeds grotere concurrent voor het scheepvaartverkeer bij het vervoer van massagoederen. Maar tot op de dag van vandaag blijft de binnenscheepvaart, en in enkele gevallen ook de kustvaart, belangrijk voor de economische bedrijvigheid in dit gebied. De vele nieuwe kunstwerken in de natte infrastructuur zijn daar een goede indicatie van.

Voor de vaart op het Rhein Herne Kanaal is een speciaal scheepstype ontwikkelt. De lengte van het schip is 80 à 85 mtr., de breedte is 9,50 mrt. Het vaargebied beperkt zich echter niet tot dit kanaal alleen. Bovendien varen er diverse andere schepen op het kanaal; schepen met los gestorte lading, droge bulk lading en tankers. Schepen met vaste stuurhuizen maar ook schepen die bij iedere passage van een brug het stuurhuis laten zakken.

Het ms Hébé vaart als laatste schip Schleuse II (Oberhausen) in. Deze sluis ligt 5,677 km. vanaf het begin van het kanaal in Duisburg. De sluis is het meest oostelijke punt in deze tocht.

In het 45 km. lange traject moet, via 5 sluizen (oorspronkelijk 7), een hoogteverschil van 36 mrt. worden overwonnen. De 5 sluizen liggen in Duisburg-Meiderich, Oberhausen, Gelsenkirchen, Wanne-Eickel en Herne-Ost. Alle sluizen, behalve de eerste sluis in Duisburg-Meiderich, zijn uitgevoerd als dubbele sluis om te voorkomen dat het kanaal onbruikbaar is als een van de sluizen defect raakt. Bovendien loopt het kanaal door een gebied waar zeer veel kolenmijn worden en werden geexploiteerd waardoor grondverzakkingen niet moeten uitgesloten. Het is dus nodig de sluizen regelmatig aan te passen aan de langzaam wijzigende waterstand in het kanaal. De enkele sluis in Duisburg-Meiderich vormt samen met de Ruhrschleuse bij Duisburg een paar.

Ten zuiden van stadsdeel Meiderich ligt het uitgestrekte Güterbahnhof Duisburg-Ruhrort/Hafen. Het oost-west gelegen complex sluit in het westen aan bij de diverse havens van Ruhrort. In het oosten ontsluiten twee spoorbruggen over het Rhein Herne Kanaal het enorme rangeerterrein. Tot het midden van de jaren zeventig opereerde tientallen goederen (stoom)locomotieven vanaf dit goederenstation.

De waterkering in het verbindingskanaal tussen de Kanalhafen in het Rhein Herne Kanaal en de Ruhr staat open zodat dit eerste kanaalpand hetzelfde niveau heeft als de Ruhr. Dit verbindingskanaal is slechts 100 mtr. lang en sluit in een natuurlijke omgeving aan bij de rivier Ruhr. Even verder stroomafwaarts ligt de verkeersbrug Berliner Brücke in de Bundesautobahn 59. De Berliner Brücke in Duisburg is met een lengte van 1.824 m de langste verkeersbrug in Duitsland. De noordelijke oprit begint in Duisburg-Meiderich. De brug gaat vervolgens over de Duisburg-Ruhrort Häfen, het Rhein Herne Kanal, de Ruhr en de Duisburger Innenhafen. De brug verbindt het noordelijke deel van Duisburg met het zuidelijke deel op de rechter Rijnoever. De brug werd in de jaren 1960-1963 gebouwd.

Links een beeld van de Ruhrschleuse bij Duisburg. Rechts de laatste stuw in de gekanaliseerde Ruhr voordat de Ruhr uitmond in de Rijn. Met deze stuw wordt het niveau in het eerste pand van de Ruhr en in het eerste pand van het Rhein Herne Kanaal bepaald.

Nadat de Ruhr in 1780 door de aanleg van 17 sluizen, tussen de monding in de Rijn en Witten en later Langschede (ten zuid-oosten van Dortmund), werd gekanaliseerd nam de betekenis voor het vrachtvervoer enorm toe. Het hoogtepunt van het economisch belang lag rond 1858. Na de aanleg van de Ruhrtalbahn in 1874 bleef er nog maar een kwart over van het eerdere vrachtvervoer over de rivier. De situatie verbeterde echter aanzienlijk toen aan het eind van negentiende eeuw eerst het Ruhrschifffahrtskanal werd aangelegd, later gevolgd door de aanleg van de nieuwe haven van Mülheim. Ook de grotere schepen gingen toen weer gebruik maken van de gekanaliseerde rivier.

De eerste sluis in het Rhein Herne Kanaal; Schleuse Meiderich uit 1980. De nieuwe sluiskolk is 190 mtr. lang en 12 mtr. breed. De speciale deur aan de Rijn kant van de sluis maakt het mogelijk om ook bij extreem hoge waterstand in de Rijn schepen te schutten in deze sluis.
Jaarlijks passeren nu nog 23.000 schepen dit sluizen complex aan het begin van het Rhein Herne Kanaal. Iedere schutting lag de sluis vol op deze zondagmiddag. Ook voor de remmingen in het Hafenkanal lag het vol.

Shortsea coasters zoals de ’Pride of Braila’ van ruim 2600 Dwt. lossen bij de container terminal in het Vinckekanal, de verbinding tussen Nord- en Südhafen in Ruhrort en de Rijn. Het in Roemenie gebouwde schip heeft nu, na enkele omzwerving als thuishaven Wenen in Oostenrijk.

Terwijl er al diverse havens zijn omgebouwd tot jachthaven zijn de Becken A, B en C in Ruhrort nog volledig in gebruik als industriehavens. De, uit de DDR afkomstige, duwboot EDDI van Reederei Ed Line uit Berlijn op de voorgrond vaart in het Hafenkanal, op weg naar de eerste sluis in het Rhein Herne Kanaal.

Een groot volgeladen schip vaart in de monding van de Ruhr stroomopwaarts de Rijn op richting het zuiden. Een volgend schip kiest in de Ruhr monding koers richting Friedrich Ebert Brücke noordwaarts.

De Innenhafen van Duisburg, aangelegd tussen 1840 en 1844, heeft allang geen betekenis meer als industriehaven. Het havengebied in Ruhrort werd voornamelijk gebruikt voor overslag van kolen en ijzererts. In de Innenhafen van Duisburg werd voornamelijk graan opgeslagen en tot meel verwerkt. Aktiegroepen hebben er in 1972 voor gezorgd dat er nu nog enkele silo's en molengebouwen langs de haven staan. In het Kultur und Stadthistorisches Museum, dat gedeeltelijk is gevestigd in een graansilo uit 1904, wordt het verhaal over de opkomst van de molenindustrie in Duisburg verteld.

Deze brug is de enige nog beweegbare brug in het havengebied van Duisburg en vormde de verbinding tussen de oude binnenstad van Duisburg en Ruhrort. Bij de havenaanleg werd hier een houten brug gebouwd. Deze werd in 1904 vervangen door een elektrisch bediende klapbrug. Bij een bombardement in 1945 werd de brug verwoest. De nieuwe hefbrug werd in 1950 opgeleverd.

Het bedrijvenpark in het voormalige silo en molengebouw biedt tegenwoordig plaats aan 380 werknemers. Het complex werd oorspronkelijk in 1914 opgeleverd maar kwam zwaar beschadigd uit de Tweede Wereldoorlog. De restauratie duurde tot 1954. In 1993 werd met de herinrichting begonnen. In 1995 werd het gebouw opnieuw in gebruik genomen. Het was het eerste gebouw dat opnieuw in gebruik werd genomen in de binnenhaven van Duisburg.

Het complex van Niederheinische Hütte AG, (nu Mittal) Duisburg-Hochfeld aan de Außenhafen, de verbinding tussen de Innenhafen en de Rijn.

Vanaf het fietspad op de ’Hochwasserschutzdeich’ van de Rijn bij Duisburg heeft men een mooi uitzicht op het drukke scheepvaartverkeer en op de industriele skyline van het op de andere oever gelegen Alt-Homberg.

Achter de grote energiecentrale bij de Eisenbahnhafen gaat het 'Museum der Deutschen Binnenschifffahrt' aan de Apostelstraße 84 in Duisburg-Ruhrort schuil.

Bronnen voor dit artikel:

• Route Industriekultuur - Kanäle und Schifffahrt, uitgegeven door Kommunalverband Ruhrgebiet in Essen in samenwerking met het Deutsche Gesellschaft für Industriekultur e.V., Duisburg