Koog aan de Zaan - Niet ver van molen De Bleeke Dood staat, verscholen achter Lagedijk nummer 6, het bruinzwarte houten pakhuis De Baars. Het dak met oranje pannen prijkt daar waarschijnlijk al sinds het eind van de zeventiende eeuw.
In het begin van de eenentwintigste eeuw leek het pand zijn ondergang te gaan beleven, aldus een artikel in het nieuwe nummer van Zaans Erfgoed, geschreven door bouwkundige Piet van Nugteren. Maar er is hoop op behoud.
Er zijn plannen om het houten pand te verplaatsen naar een terrein op de hoek Lagedijk-Zaagselpad. Dat is niet ver, De Baars hoeft alleen de weg flink schuin over te steken en de beoogde nieuwe plek is bereikt. Twee rijdende kranen moeten het pakhuis erheen tillen.
De Stichting Zaan & Dijk, actief met de planologie rond de Zaandijkse Gortershoek, kwam in actie door de aanvraag voor een sloopvergunning door ADM Cocoa voor het pakhuis. Verplaatsen naar Bartelsluis bleek niet te kunnen, want Wormerland wil voor dat gebied eerst een bestemmingsplan opstellen.
Om onder meer De Baars te redden is de afzonderlijke Stichting Zaanse Pakhuizen gevormd. Die heeft nu het plan om op de hoek Lagedijk-Zaagselpad zowel De Baars als de panden 'Drukkerij Out' (een gemeentelijk monument) en Lagedijk 7-9 (rijksmonument) te plaatsen. Zaanstad is al bereid gebleken hieraan mee te werken.
Wat voor pand is De Baars? Een werkgroep heeft het bouwwerk van 10 bij 6,5 meter onder de loep genomen. De twee verdiepingen worden gedragen door jukspanten (met een 'tussenkolom') die rusten op de vloer, hoog en droog op gemetselde poeren.
In de geschiedenis is interessant dat het pakhuis in 1726 eigendom werd van Jan Jacobsz Honig, papierfabrikant, die het als papierpakhuis in gebruik nam. Hij bezat ook al pakhuis Het Weefhuis. De Baars bleef tot 1970 papierpakhuis, toen werd het eigendom van Cacao De Zaan, nu ADM Cocoa.
Op de beoogde nieuwe plek staan nu nog bomen, waarvoor een kapvergunning is aangevraagd. Zijn ook alle overige vergunningen in orde en ligt er een fundering, dan kan het transport van De Baars beginnen. Er is al gekozen voor het gebruik van twee rijdende kranen, die het houten gevaarte zullen verplaatsen. Daarna moet in elk geval de noordwand vernieuwd worden: die is in het verleden verwijderd om de ruimte bij een aanliggend gebouw te trekken.
Er is nog geen keus gemaakt over het nieuwe gebruik van De Baars. Een woning mag het niet worden - dat is onderdeel van de afspraak met ADM. De houten wanden van geteerde delen zullen dus geen ramen krijgen: zo blijft het oude uiterlijk behouden.
Er zijn over het nieuwe gebruik besprekingen met 'de grafische sector'. De fondsenwervers nemen aan dat het bedrijfsleven de 250 jaar waarin het pand papierpakhuis is geweest niet zal willen veronachtzamen.
Maandag 26 januari 2004, 08:44