Met Stoom - Nummer 18 - december 1994

Een fietstocht door het noorden van de Zaanstreek

Langs de huizen en fabrieken van J.A. Laan

In Wormerveer en Wormer zijn een groot aantal gebouwen die nog herinneren aan Bloemendaal & Laan. Een rondje per fiets beginnend bij de Zaanbrug, geeft een goed beeld van het zakelijk imperium van deze firma.
Door J. Kingma
Gebaseerd op J. Aten ‘Wormerveer langs weg en Zaan’ (Wormerveer, 1967)

De Zaanwand aan de Veerdijk in Wormer, bestaande uit de panden Batavia, Saigon, Bassein, Hollandia en Java is thans een belangrijk monument van bedrijf en techniek. De Zaanbrug is door vele uitbreidingen en vernieuwingen niet meer te herkennen als de oorspronkelijke brug uit 1889.

In Wormerveer is Zaanweg 97 het buis dat J.A. Laan voor zijn gezin liet bouwen. Het is nu een winkel in lingerie.
Zaanweg 54 is in 1857 gebouwd door de weduwe E. Laan-Avis. Later werd het pand bewoond door Remmert Laan. Na zijn dood werd het het kantoor van Bloemendaal & Laan. In 1966 werd het bij het kantoor van Wessanen & Laan getrokken.
Zaanweg 53 werd in 1841 gekocht door Adriaan Laan. In 1889 werd het bestaande pand vervangen door een nieuw kantoor voor Bloemendaal & Laan. In 1966 werd het pand aangekocht door Wessanen & Laan, die in de loop der jaren al eigenaar was geworden van de panden Zaanweg 52, 51, 50, 49, 48 en 47 ten behoeve van de uitbreiding van haar kantoor. Oorspronkelijk waren dit ook fabrikantenwoningen.

Zaanweg 14 werd in 1900 door Remmert Laan gekocht ten behoeve van 'Ons Huis'.
Zuideinde 18-21 was de plaats van de oliemolen De Eenhoorn en potaspakhuis Dantzig.

Aan de Billitonkade staat het wooncomplex voor gepensioneerden 'Hof Saenden' en op de Zaanse Schans staat de schuur van de oliemolen de Bezem.

Weer noordwaarts richting Wormer op de plek van Wakker verfindustrie, op de grens van de Enge Wormer en de Kalverpolder, stond de pelmolen de Jonge Prinses. Vanaf deze plek ziet men aan de overkant van de Zaan panden die onderdeel uitmaakten van de olieslagerij de Toekomst. Prominent is het pand IJmuiden. De olieslagerij de Toekomst vormt samen met de voormalige olieslagerij de Engel van Crok & Laan en delen van de zeepziederij de Adelaar van Jan Dekker, de vettenfabriek Loders-Croklaan van Unilever.