Big Stuff

Fascinatie met stoom

Mijn fascinatie met stoom begon met stoomlocomotieven. In 1971 zag ik de stoomtrein Hoorn-Medemblik. In 1972 waren we op vakantie in Duitsland. Daar reden nog stoomlocomotieven op hoofdlijnen en zijlijnen. Zo zag ik een BR 64 vlakbij onze camping aan de Main bij Wurzburg. Later kampeerden wij bij Heidelberg aan de Neckar. Aan onze voeten voeren de schepen. Boven onze hoofden gingen de stoomtreinen.
Wij woonden van eind 1972 tot eind 1974 In Moshi in Tanzania. Daar hoorden wij ’s avonds laat in de verte de wielen van de grote gelede Beyer-Garratt stoomlocomotieven van de EAR klasse 56 door slaan als ze uit de vlakte omhoog kwamen naar de uitlopers van de Kilimanjaro, waarop Moshi lag. Op het station van Moshi ben ik ooit in een smeerput afgedaald om onder zo’n loc te kijken. Daar ontdekte ik dat druipende olie naar beneden valt. In onze tijd was op de spoorlijn van Tanga en van Dar-es-Salaam naar Moshi en Arusha alle tractie nog stoomtractie.
In Kenia verschenen al diesellocs evenals op de hoofd oost-west lijn in Tanzania van Dar-es-Salaam naar Kigoma en Mwanza.

Bij terugkomst in Nederland bezocht ik in 1975 het locomotievendepot Rheine van de DB. Er was nog volledige stoomtractie tussen het Ruhrgebied en Emden. Het was vaak een spectaculaire dubbeltractie van zware erts- en kolentreinen. In 1979 zag ik in de USA een Big Boy van de Union Pacific. Helaas niet onder stoom. Dit waren de grootste stoomlocomotieven die ooit zijn gebouwd.

stoomtram big boy

Links de stoomtram Hoorn-Medemblijk. Rechts de schrijver bij het voorste stel van 8 aangedreven assen van een ‘Big Boy’ in de Verenigde Staten. De Big Boy heeft een 4-8-8-4 arrangement.

big boy

big boy

Nog nooit was er zo’n grote locomotief gebouwd, en daarna werden er ook geen grotere gebouwd. Union Pacific uit Utah liet in 1941 20 van deze locomotieven bouwen door de ‘American Locomotive Company’ in Schenectady, New York (nrs. 4000 t/m 4019). In 1944 werden er nog 5 gebouwd (nrs. 4020 t/m 4024). De locomotieven werden ingezet in Utah en Wyoming op de eerste ‘transcontinental railroad’. In 1959 was het afgelopen met de Big Boy. Er zijn nog 8 machines, verspreid over de Verenigde Staten, ‘on-display’, maar geen van deze machines komt nog onder stoom.
Bron: Little Look at Big Boy, door Wm. W. Kratville, uitgegeven in 1992

Text: Jur Kingma - maart 2009
Beeldmateriaal: Archief Jur Kingma,
tenzij anders aangegeven
Valid HTML 4.01 Transitional