Een vaartocht over de Zaan

Leerlingen besluiten hun opleiding met een tocht langs de Zaan

De leerlingen van de opleiding tot 'restauratie timmerman' van het Regio College maakten op 18 juni 2008, ter afsluiting van deze opleiding, met hun lerares Nienke van der Schaaf, een vaartocht over de Zaan. Het Regio College is dé instelling voor beroepsonderwijs en volwasseneneducatie in de regio Zaanstreek-Waterland. De nu afgestudeerden leerlingen werken 4 dagen in de week bij een bouwbedrijf. Een dag per week werd er een opleiding gevolgd bij het Regio College. Mevr. Van der Schaaf heeft zelf 12 jaar gewerkt bij het restauratiebedrijf Somass als restauratie timmerman. Tijdens deze vaartocht werd op diverse plekken langs de Zaan aandacht besteed aan projecten die op de een of andere manier met restauratie en renovatie te maken hebben.

De leerlingen in dit soort opleidingen worden in de praktijk begeleid door een consulent. Een van de taken van deze consulent is het beoordelen van de werkplek van de studenten. Als die onvoldoende aansluit bij de gevolgde opleiding zal deze adviseren een meer passende werkervaringplek te zoeken. De tijdens deze reis aanwezige leerlingen, uit o.a. Amsterdam, de Schermer, Edam en de Zaanstreek, hadden allemaal een werkplek in de door hun gezochte restauratie praktijk. 11 Leerlingen hadden zich ingeschreven voor het cursusjaar 2007 - 2008. 2 leerlingen zijn met een, door de leerlingen zelf samengestelde versnelde cursus door de opleiding gegaan. De overige negen leerlingen hebben de opleiding op de eerder vastgestelde datum met goed gevolg afgesloten.

De vaartocht werd gemaakt op de Groninger Tjalk 'Hubertus' uit Krommenie. De tjalk is in 1890 gebouwd op de werf 'Vierverlaten' van Berkmeijer in Groningen. Het geklonken ijzeren schip zeilschip heeft voornamelijk over de rivieren naar Duitsland gevaren. In 1928 werd er een 'lamme arm' met een 12 pk. motor aan gehangen. Omstreeks 1975 maakte de toenmalige schipper gebruik van een saneringsregeling en werd het schip voor de sloop aangeboden. Een aantal ondernemende jongelui uit Krommenie toonde echter interesse voor het schip. Het padvindersonderkomen, waar ze tot die tijd gebruik van maakte, was door de brandweer afgekeurd. Er moest een ander onderkomen gevonden worden. Omdat de schipper ook liever zag dat zijn schip als varend monument behouden bleef besloot hij zijn schip aan deze groep padvinders te verkopen.

Inmiddels is de Hubertus ondergebracht in een stichting. Martin Visser is als bestuurslid en als deelnemer van het eerste uur nog steeds direct betrokken bij het reilen, en in bijzonder, het zeilen van dit schip. Aan boord neemt hij verder 'al het ijzerwerk' voor zijn rekening. Met trots vertelt hij over de grote DAF 865 automotor van 120 pk die door de leden zelf werd ingebouwd. Daarvoor werd er ook een schroeftunnel en een motoropstelling in eigen beheer gebouwd. Een hydraulische keerkoppeling verhoogt de manoeuvreerbaarheid van dit schip aanmerkelijk.

Nadat was gebleken dat er op manifestaties, zoals Sail Amsterdam, een batig saldo kon worden overgehouden werd besloten de winst direct weer in het schip te investeren. Zo werd er weer een mast en een grote houten giek, zeilen en verstagingen aangeschaft. Het schip werd weer zeilklaar gemaakt. Dat daarbij de doelstelling 'weer kunnen zeilen' een hogere prioriteit had dan het weer terugbouwen in de originele staat is ten koste gegaan van de monumentale status van dit schip. Het casco heeft echter een vermelding 'monumentaal casco' gekregen.

Ook de Stichting Hubertus maakt zich zorgen over de toekomst van hun varend erfgoed. De leden worden ouder en er wordt gezocht naar jongere opvolgers die dit (onderhouds)werk zouden willen voortzetten. Naast de hoge brandstofkosten en forse bedragen aan havengelden gaat ook het onderhoud ook steeds grotere bedragen vergen. Zeer recent is het vlak vernieuwd. Bij het schoonspuiten van het onderwaterschip bleek dat het complete onderwaterschip moest worden vernieuwd. Tijdens deze reis werd het schip bestuurd door stuurman Han Wiegerink. Ruim 12 jaar geleden is Wiegerink afgezwaaid als kapitein bij de koopvaardij. Inmiddels werkt hij bij de brandweer van Schiphol en vaart, als vrijwilliger, regelmatig als stuurman op de Hubertus. Zijn achtergrond op ruimer water en zijn ervaring met een stevige wind zijn tijdens deze korte reis goed te merken. Zonder moeite werd het schip aangelegd aan een zeer beperkte ruimte aan de kade, tussen daar afgemeerde pleziervaartuigen.

Voor deze reis werd er ingescheept bij de vaste ligplaats van de Hubertus aan de Noordervaart Dijk in Krommenie. Via de Nauernase Vaart en de Tapsloot werd bij Knollendam de Zaan op gevaren.

Text: Cees Kingma
Beeldmateriaal: Cees Kingma