Met Stoom is een uitgave van de Vereniging Zaans Industrieel Erfgoed.
Bij de keuze van onderwerpen voor dit blad stonden de redactie twee doelstellingen voor ogen. Daar was ten eerste het in beeld brengen van de onderlinge afhankelijkheid van industrie en veeteelt in de Zaanstreek. Daarnaast wilden we ook economische samenhang in de streek in kaart brengen. Wij hadden daarbij ook aandacht willen vragen voor de invloed van de agrarische sector op het dorpse karakter van de Zaanstreek. Dat was een opgave die wat te groot is gebleken voor het bestek van één nummer van Met Stoom.
Naast een van de oudste industriegebieden van de wereld kan de Zaanstreek ook beschouwd worden als een gebied waar de bio-industrie is ontstaan. Afval van oliemolens en pelmolens en ook afval van stijfselmakerijen werd al vroeg als veevoer gebruikt. Later werd ook afval van de stoomolieslagerijen, stoomrijstpellerijen en de cacaofabrieken verwerkt. Wessanen heeft als een van de eersten hier systematisch onderzoek naar gedaan. Het leven op een proefboerderij werd toen nog in idyllische en pastorale termen beschreven.
Graag hadden we ook de complete keten van visafval, eendenhouderij en beschuitbakkerijen in beeld gebracht. Met het verhaal van Dil krijgen we al een aardige indruk maar het is nog geen compleet beeld. Ook de daaruit voortvloeiende ontwikkeling van de kippenslachterijen en de ontwikkeling van slachterijmachines verdient nadere studie.
Onder de rook van de grote Zaanse fabrieken ontwikkelden zich verschillende kleinere bedrijven. Ze waren betrokken bij onderhoud van de vele machines. Daarbij kregen ze soms de kans hun vleugels uit te slaan. Maar vaak bleef er een sterke afhankelijkheid van één bedrijf of één sector. De verhalen over de machinefabrieken Holleman en Kramer illustreren dit. Het verhaal van de Kromhout vrachtwagens laat zien dat de invloed van het nabije Amsterdam op de Zaanstreek belangrijk was.
Dit nummer van ‘Met Stoom’ is dus niet meer dan een terreinverkenning. Mogelijk dat in de toekomst de symbiose tussen veeteelt en industrie nog beter in kaart gebracht kan worden.
Jur Kingma
|
| Luchtopname van het complex van de proefboerderij van Wessanen in de Wijde Wormer. |
|
Inhoud
|
| --------------- |
|