Terug naar deel 3
|
Terug naar deel 3
|
De historie van Karlshamns begon in 1909, toen men in Vänersborg in Zweden een margarinefabriek startte. Tien jaar later werd er een oliefabriek gevestigd in Karlshamn, een klein havenstadje aan de Baltische Zee in het zuidoosten van Zweden.
In 1932 werd dit bedrijf, dat inmiddels Karlshamns AB Oljefabriker heette, overgenomen door KF, een Zweedse consumentencoöperatie. Vervolgens werden grote investeringen gedaan, onder andere in de bouw van enorme silo's voor de opslag van raapzaad.
Het verbouwen van raapzaad was op dat moment een belangrijke landbouwactiviteit in het zuiden van Zweden. Reden om ook een olie-extractiefabriek te bouwen voor het extraheren van raapzaadolie. Deze extractiefabriek was eerst het eigendom van enkele tientallen verschillende Zweedse margarinefabrieken, later werd deze fabriek het volledige eigendom van Karlshamns AB.
In 1972 verkreeg Karlshamns de licentie voor het fractioneren van olie met behulp van oplosmiddelentechnologie. Hiermee betrad men een nieuwe markt, waar nog maar enkele concurrenten op actief zwaren. In 1986 begon Karlshamns aan haar expansiestrategie, gericht op internationalisatie. Karlshamns begon wereldwijd oliefabrieken over te nemen;
In 1991 werd de naam Friwessa BV veranderd in Karlshamns BV.
Inmiddels ontwikkelde de industrie zich verder en om aan eisen van de afnemers te kunnen blijven voldoen waren er grote veranderingen nodig op het gebied van kwaliteit en hygiëne. Ook milieuwetgeving en zorg voor de woonwijk waarin het bedrijf in Zaandijk was gevestigd, maakten aanpassingen van het fabriekscomplex noodzakelijk. Wessanen had, toen men eenmaal had besloten dat Friwessa niet meer tot de kernactiviteiten behoorde, de investeringen in de fabriek op een laag pitje gezet. Dus startte men in 1997 met de renovatie en vernieuwing van de fabriek.
Nieuwe inzichten op het gebied van voeding en gezondheid en de beschikbaarheid van nieuwe oliesoorten met bijzondere eigenschappen, boden nieuwe kansen voor Karlshamns als speciaalvetten-leverancier.
Besloten werd het bedrijf volledig te concentreren op hoogwaardige speciaalvetten en de basisbewerkingen van ruwe oliesoorten zoveel mogelijk te beperken. Dat betekende dat de margarine-activiteiten werden beëindigd terwijl nieuwe, hoogwaardige, producten aan het assortiment werden toegevoegd.
In 1999 kwam er een definitief einde aan het voortbestaan van de oliefabriek 'de Tijd' in Wormerveer. Deze lang van tevoren voorziene stap werd genomen nadat fractioneringactiviteiten in Maleisië en Indonesië zover waren ontwikkeld, dat het zelf fractioneren van palmpitvet door Karlshamns overbodig wordt. Het interieur van de Tijd had inmiddels historische waarde gekregen en een pers, een zeef en enkele machine-onderdelen werden overgedragen aan het Zaans Museum.
In 2000 werd de nieuwe raffinaderij in Zaandijk officieel in gebruik genomen en tevens wordt het omvangrijke renovatieprogramma voor de overige productiefaciliteiten afgerond.
Bij de aanvang van de olie-activiteiten van de Zaanse tak van het bedrijf, in 1839, bestond de onderneming uit een handelmaatschappij, die daarnaast de productie ter hand nam. Nog tot ver in de 20ste eeuw is die handel een belangrijke plaats in blijven nemen.
Anno 2000 is de grondstoffenhandel volledig uit beeld verdwenen en concentreert het bedrijf zich op het op de markt brengen van hoogwaardige producten, die vaak volledig op een bepaalde klant zijn toegespitst.
Daarnaast is er langzamerhand een belangrijke functie bijgekomen, die met de productie hand in hand gaat: de kennisoverdracht aan klanten op het gebied van oliën en vetten.
|
|
Medewerkers halen koeken uit de hydraulische persen op De Tijd. De machines uit de oude fabriek zijn overgedragen aan het Zaans Museum.
Foto: Archief Karlshamns |
|
Terug naar deel 3
|