De Koogersluis bij de Waakzaamheid. Datering is omstreeks het begin van de vorige eeuw.

Het ligt in de bedoeling van de restaurateurs de ‘houten’-waak (hier links op de tekening) weer een publieksfunctie te geven. Dat kan in de vorm van een grand-café op de begane grond en een herberg op de boven verdiepingen. In de ‘stenen’-waak zullen een aantal kantoor units worden gerealiseerd die al dan niet gecombineerd kunnen worden. Enkele kantoren krijgen een eigen ingang. Andere kantoren zijn verbonden aan gezamenlijke ruimtes, zoals een gang en ingangspartij. Ieder kantoor krijgt zijn eigen sanitair unit, een pantry en opbergruimte. Twee kantoren krijgen uitzicht op de Zaan, drie kantoren liggen aan de binnentuin.

In de binnentuin zal de oude sluismuur van de Koogersluis weer zichtbaar worden gemaakt.

Een plaats van samenkomst

De zalen van Hotel-Café-Restaurant De Waakzaamheid hebben bijna alle stadia van de ‘horeca-beleving’ meegemaakt. Na de Tweede Wereldoorlog veranderde de smaak het publiek in een betrekkelijk korte tijd drastisch. Uitgangspunt was, zoals we dat tegenwoordig noemen: ‘uit-je dak-gaan’. Daar dacht de jeugd in de afgelopen vijftig jaar nogal verschillend over.

De oude gelagkamer van ’De Waakzaamheid’ aan het begin van de vorige eeuw.
Bron: Gemeente Archief Zaanstad

In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw was de Waakzaamheid, dankzij de ’Swing Society Zaanstreek’ zeer bekend door de optredens van veel jazzartiesten. Swing Society Zaanstreek organiseerde in december 1950 een Internationaal Jazz Festival met de Engelse band van Vic Lewis, het orkest van Peter Rasmussen uit Denemarken, ronny Chaimberlain's Bopgroup uit Engeland en de King Slam Spots uit Nederland. De fameuze zangeres Billie Holiday heeft er een optreden gehad in 1954.

Bron: de Waakzaamheid
Uitgegeven door Werkgroep De waakzaamheid

Vanaf 20 maart 1967 is De Waakzaamheid geen hotel-café- en restaurant meer. De Waakzaamheid werd overgenomen door Organisatiebureau Nederland. Men wilde het gebouw gaan benutten voor feestavonden, dansavonden, recepties, vergaderingen en partijen. De zaak was dan ook zondag's open. De heer D. Breeuwer, die zich om gezondheidsredenen terugtrok, heeft het hotel-café-restaurant vanaf 1 april 1946 bijna 21 jaar beheerd. De leiding vanaf 20 maart 1967 is in handen van Herman Kesselaar, Bob Kaper en Hans Versnel. (Organisatie Bureau Nederland).

Bron: Krant Typhoon 17-03-1967

Optreden van ‘Salvo’ in 1967 in de Waakzaamheid in Koog aan de Zaan.

Bron: ZAANSE POPHISTORIE

KOOG AAN DE ZAAN - Volgende maand sluit misschien wel de laatst overgebleven discotheek die vanaf 1988 compleet met de housescene is meegegaan: De Waakzaamheid in Koog aan de Zaan. Op 20 en 21 juni vinden de afscheidsfeesten plaats en kunnen de liefhebbers nog een keer hun laatste eer betonen aan deze glorieuze dansgelegenheid aan de Zaan.

In tegenstelling tot veel bezoekers van ‘het eerste uur’ heeft de sluiting voor de eigenaar, Edwin Gerritsen (34), niet zo veel impact. En dat vinden veel partygangers maar een beetje raar. "Ik kom zelf niet uit de Zaanstreek, dus ik hecht er geen emotionele waarde aan."
Sinds 1998 ben je eigenaar van De Waakzaamheid. Waarom gaat de tent nu sluiten? "De hele zooi wordt gewoon verkocht. Daar zit verder geen indringende reden achter. Na tien jaar tijd vind ik het mooi geweest. Het is nu wel weer eens tijd voor iets anders. Ik ben gewoon toe aan een nieuwe uitdaging."
Wat komt er op de plaats van De Waakzaamheid? "Er komen kantoren voor in de plaats. Het grootste gedeelte wordt gesloopt, alleen bij het achterste gedeelte aan de Zaan komt een cafeetje. Zo blijft er in ieder geval toch nog iets over dat herinnert aan de Waak. Speciaal voor de liefhebbers."

Bron: 21 mei 2008 - Web Regio.nl

Bron: De Waakzaamheid Closing Weekend

Kolven

Hendrick Avercamp, Kolfspelers op het ijs, Circa 1625
Bron: Houston Museum of Fine Arts, Collection Edward and Sally Speelman

Kolven is een sport (of spel), waarbij de bal met een kliek (= slaghout) tegen een paal wordt geslagen en zo punten kunnen worden gescoord. Tegenwoordig gebeurt dit altijd overdekt, maar in de (late) middeleeuwen waren de meeste banen nog in de open lucht. Het kolfspel is een korte baanspel wijkt dus af van het middeleeuwse lange baancolf.

Het spel kent een driedelige slag en begint op of achter de paallijn.

1. De speler slaat zijn eerste slag (= uitklap) naar de achterpaal en probeert deze te raken.
2. Als dat lukt, dan slaat hij de bal vanaf een punt op de cirkel rond de achterpaal via de achterpaal terug richting voorpaal (opklap); als bij de uitklap de achterpaal niet is geraakt, dan speelt de speler vanaf het punt waar de bal tot stilstand is gekomen via de achterpaal in de richting van de voorpaal.
3. De derde slag loopt via de voorpaal en daarbij probeert de speler de bal zover mogelijk in het achterveld te krijgen (puntenklap). Op het speelveld kan het puntentotaal worden afgelezen. Bij het huidige kolfspel worden deze drie slagen vijf keer herhaald en de behaalde punten getotaliseerd. Maximaal zijn in een speelpartij 5 x 12 = 60 punten te behalen.

Bron: Wikipedia

Het kolfspel wordt gespeeld op een overdekte kolfbaan, meestal 17.5 meter lang en 5 meter breed, volkomen vlak en afgezet met rabatten. Aan beide uiteinden staat op twee meter van de kant een paal schuin in de grond geslagen. Getekende lijnen in de nabijheid van de achterste paal zijn voorzien van cijfers. Het hoogste getal is twaalf en staat aangegeven in de lijn die het dichtst bij de achterzijde ligt. De belangrijkste kunst in het kolven is het geven van het juiste effect met de bal op de paal, in de juiste snelheid. De uiteindelijke positie van de bal is bepalend voor het aantal behaalde punten. Elke slag vergt drie klappen.

Bron: Website van KNKB

Je kunt het je tegenwoordig niet meer voorstellen, maar in de jaren twintig van de vorige eeuw zat er veel publiek op de tribune bij een kolf wedstrijd in de Waakzaamheid.

Er zijn in de Zaanstreek diverse kolfbanen; o.a. in Wormer in café Landzicht (niet meer in gebruik) en in het Moriaanshoofd en in Atlantic in Krommenie. Verder is de sport nog steeds erg populair in de kop van Noord-Holland en zijn er banen in o.a. Berkhout, Hoogwoud, Oudkarspel, Opmeer, Sint Maartensbrug en Andijk. Bij de Koninklijke Nederlandse Kolf Bond (KNKB) zijn er in 2009 32 leden verenigingen ingeschreven. Hiervan zijn er 14 Damesverenigingen en 17 Herenverenigingen.

Bron: Website van KNKB

De kolfbaan omstreeks 1907. De foto werd genomen n.a.v. de nieuwe palen die werden geschonken door D. Vrendenberg. De kolfpalen staan sinds 1973 in de Prins Maurits te Nieuwe Niedorp.

Bron: Gemeente Archief Zaanstad

Een sfeervol plaatje van de kolfbaan in de waakzaamheid. De datering is helaas niet bekend. De foto zal omstreeks 1950 gemaakt zijn.

De meest prestigieuze kolfbaan in Nederland is die in het St. Eloyen Gasthuis in Utrecht. Naast alle andere wetenswaardigheden van het smedengilde en het St. Eloyen Gasthuis neemt het kolfspel een belangrijke plaats in. De gildenbroeders spelen sinds 1730 kolf op een eigen baan, eerst bij en later in het gasthuis. Zij gunden zich zogezegd het plaisir om sig in dezelve te diverteren (het Franse divertir betekent vermaken). Dat onze voorouders binnen het nog levende historische kader van het gasthuis dit erfstuk hebben weten te behouden en dat de broeders van het St. Eloyen Gasthuis tot op de dag van vandaag als laatsten een baan buiten West Friesland bespelen, rechtvaardigt gepaste trots.

Bron: Website van St. Eloyen Gasthuis

Ter gelegenheid van de tentoonstelling werd er door de ‘Werkgroep Waakzaamheid’ van de Historische Vereniging Koog-Zaandijk een fraai boekje gepubliceerd met foto's uit privé bezit. Het boekje bevat ook een DVD met o.a. prachtige sfeer beelden uit de Waakzaamheid en een interview met zanger Huub v.d. Lubbe. Verder bevat het boekje een korte beschrijving van de geschiedenis van het gebouw.